Sâu răng là một bệnh lý phổ biến do vi khuẩn trong khoang miệng gây ra. Các nghiên cứu đã xác định 4 loại vi khuẩn chính liên quan đến sâu răng:
1. Streptococcus mutans
Đây là loại vi khuẩn chủ yếu gây sâu răng, tồn tại tự nhiên trên bề mặt răng của mọi lứa tuổi.
- Cơ chế hoạt động: Chuyển hóa carbohydrate từ thức ăn thành axit, làm giảm pH trong khoang miệng xuống dưới mức an toàn (<5), dẫn đến khử khoáng men răng.
- Tác động: Axit lactic phá vỡ lớp phủ canxi của men răng, tạo ra lỗ sâu.
- Đặc điểm: Khả năng tạo polysaccharide ngoại bào giúp vi khuẩn bám chặt vào răng, hình thành mảng bám.
Xem thêm: Các bệnh lý đến từ vi khuẩn sâu răng
2. Lactobacilli
Lactobacilli là vi khuẩn sống hoại sinh trong môi trường axit, thường xuất hiện ở các sản phẩm sữa.
- Vai trò: Không phải nguyên nhân chính gây sâu răng nhưng liên quan đến quá trình phát triển sâu răng.
- Đặc điểm: Sản xuất axit từ đường, góp phần làm mòn men răng.
3. Actinomyces
Actinomyces là vi khuẩn kỵ khí, thường cư trú ở răng, nướu và vùng niêm mạc miệng.
- Cơ chế gây bệnh: Tấn công vào các tổn thương hở hoặc răng bị vỡ, xâm nhập sâu vào cấu trúc răng và gây viêm.
- Tần suất: Thường không phải nguyên nhân chính nhưng có vai trò trong các bệnh lý răng miệng như nha chu.
4. Candida Albicans
Candida Albicans là một loại nấm phổ biến, thường gặp ở người mang hàm giả hoặc có hệ miễn dịch suy giảm.
- Tác động: Tiết axit hữu cơ và enzym làm phá hủy cấu trúc ngà răng, gây mất khoáng men răng.
- Tỷ lệ nhiễm: Xuất hiện trong miệng khoảng 40% người khỏe mạnh và 75% người dùng hàm giả.
Cơ Chế Gây Bệnh Của Vi Khuẩn Sâu Răng
- Hình Thành Mảng Bám
Sau khi ăn thực phẩm chứa nhiều đường, vi khuẩn sử dụng polysaccharide ngoại bào để bám dính và tạo mảng bám răng. Lâu ngày, mảng bám cứng lại thành cao răng – môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. - Chuyển Hóa Đường Thành Axit
Vi khuẩn lên men đường thành axit lactic, làm giảm pH tại mảng bám. Đây là nguyên nhân chính gây hủy hoại men răng. - Khử Khoáng Men Răng
Axit làm mất khoáng chất của men răng, khiến men răng yếu đi và dễ bị tổn thương. - Tiến Triển Thành Sâu Răng
- Khi quá trình khử khoáng kéo dài, men răng hình thành các lỗ nhỏ, sâu răng bắt đầu từ đây.
- Nếu không được điều trị, sâu răng xâm nhập vào ngà răng và tủy, gây đau nhức, viêm nhiễm và thậm chí mất răng.
Yếu Tố Tăng Nguy Cơ Gây Sâu Răng
- Thói Quen Vệ Sinh Kém
Không đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa thường xuyên khiến mảng bám tích tụ. - Chế Độ Ăn Uống
Thực phẩm nhiều đường và axit tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sản sinh axit. - Môi Trường Miệng
Nồng độ fluoride thấp làm giảm khả năng ngăn ngừa sâu răng. - Khô Miệng
Thiếu nước bọt khiến răng không được rửa trôi mảng bám và axit. - Bệnh Lý Và Thuốc Men
- Trào ngược dạ dày làm axit dạ dày tiếp xúc với men răng.
- Thuốc gây khô miệng hoặc làm giảm sản xuất nước bọt.
Mức Độ Ảnh Hưởng Của Vi Khuẩn Sâu Răng Đến Sức Khỏe
- Răng Miệng
- Gây đau nhức, viêm nướu, hôi miệng.
- Nếu không điều trị, sâu răng dẫn đến mất răng.
- Sức Khỏe Toàn Thân
- Bệnh tim mạch: Vi khuẩn sâu răng có thể xâm nhập mạch máu, làm tăng nguy cơ bệnh tim.
- Tiểu đường: Làm tăng mức đường huyết, khó kiểm soát bệnh.
- Thai kỳ: Phụ nữ mang thai có nguy cơ sinh non hoặc sinh con nhẹ cân nếu mắc viêm nha chu.
- Tính Mạng
Khi sâu răng không được điều trị, nhiễm trùng lan rộng đến vùng hàm mặt hoặc gây nhiễm trùng máu, viêm phổi, nguy hiểm đến tính mạng.
Xem thêm: Trồng răng Implant bao nhiêu tiền 1 cái?
Cách Phòng Ngừa Sâu Răng
- Vệ Sinh Răng Miệng Đúng Cách
- Đánh răng 2 lần/ngày, dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ mảng bám.
- Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh
- Hạn chế đường và axit, tăng cường thực phẩm giàu fluoride như nước khoáng, kem đánh răng chứa fluoride.
- Khám Nha Khoa Định Kỳ
- Kiểm tra răng miệng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề về răng.
Kết Luận
Các loại vi khuẩn gây sâu răng không chỉ ảnh hưởng đến răng miệng mà còn có thể dẫn đến những bệnh lý nghiêm trọng cho sức khỏe toàn thân. Chăm sóc răng miệng đúng cách và duy trì thói quen lành mạnh là giải pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa sâu răng.
