Vitamin C là một trong những vi chất dinh dưỡng thiết yếu giúp duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh, hỗ trợ hấp thụ sắt, hình thành collagen và bảo vệ mạch máu. Tuy nhiên, khi cơ thể thiếu hụt vitamin C trong thời gian dài, nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể xảy ra, ảnh hưởng đến cả sức đề kháng và chức năng phục hồi mô.
Hãy cùng điểm qua các bệnh lý phổ biến liên quan đến thiếu vitamin C và những biến chứng có thể gặp nếu lạm dụng vitamin C vượt mức khuyến nghị.
1. Bệnh Scorbut – biểu hiện nghiêm trọng nhất của thiếu vitamin C
Scorbut (hay bệnh thiếu vitamin C cấp tính) là tình trạng điển hình khi cơ thể không có đủ lượng vitamin C trong thời gian dài. Đây là căn bệnh từng phổ biến ở thuỷ thủ do khẩu phần ăn thiếu rau quả tươi.
Triệu chứng thường gặp:
- Chảy máu nướu, viêm nướu
- Da dễ bầm tím, nổi ban
- Mệt mỏi, yếu cơ, đau khớp
- Vết thương lâu lành
- Thiếu máu và loãng xương
Scorbut có thể tiến triển nặng nếu không được điều trị, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc người có chế độ ăn kiêng khắt khe.
Xem thêm: Chi phí trồng răng Implant đơn lẻ
2. Cường giáp do rối loạn chuyển hóa kéo dài
Mặc dù ít được nhắc đến, thiếu vitamin C có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp. Việc thiếu chất chống oxy hóa làm tăng gánh nặng oxy hóa lên tuyến giáp, từ đó kích thích sản xuất hormone tuyến giáp quá mức – dẫn đến cường giáp.
Triệu chứng có thể bao gồm:
- Hồi hộp, lo lắng, run tay
- Giảm cân dù ăn uống bình thường
- Tăng tiết mồ hôi, khó ngủ
- Rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới
3. Thiếu máu do giảm hấp thụ sắt
Vitamin C giúp chuyển hóa sắt từ dạng khó hấp thu (Fe3+) sang dạng dễ hấp thu (Fe2+). Thiếu vitamin C sẽ khiến khả năng hấp thụ sắt giảm mạnh, dẫn đến thiếu máu, đặc biệt ở người ăn chay hoặc người có bệnh dạ dày.
Dấu hiệu nhận biết:
- Da xanh xao, chóng mặt, hay choáng váng
- Tim đập nhanh, thở hụt hơi
- Giảm khả năng tập trung, mệt mỏi kéo dài
Xem thêm: Phòng ngừa và điều trị thiếu vitamin C
4. Vấn đề về răng miệng: Chảy máu và viêm nướu
Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mô liên kết khỏe mạnh, đặc biệt là nướu. Khi thiếu hụt kéo dài, Cô Chú, Anh Chị dễ gặp:
- Chảy máu nướu khi đánh răng
- Nướu mềm, sưng, dễ viêm
- Tăng nguy cơ tụt nướu, lung lay răng
Đây là lý do người trung niên cần đặc biệt lưu tâm đến việc bổ sung vitamin C đầy đủ để duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài.
Thừa vitamin C có ảnh hưởng gì không?
Vitamin C là vitamin tan trong nước, thường được cho là an toàn vì phần dư sẽ được thải ra ngoài qua nước tiểu. Tuy nhiên, việc bổ sung quá liều, đặc biệt từ viên uống hoặc thực phẩm chức năng, có thể gây hại nếu vượt quá 2.000 mg/ngày.
Tác dụng phụ thường gặp:
- Tiêu chảy, buồn nôn
- Đầy bụng, ợ nóng
- Nhức đầu, mất ngủ
- Nguy cơ sỏi thận nếu dùng kéo dài liều cao
Đối với người trưởng thành khỏe mạnh, nhu cầu vitamin C khuyến nghị mỗi ngày là 65–90 mg và có thể dễ dàng đáp ứng qua thực phẩm tự nhiên: cam, quýt, ổi, ớt chuông, bông cải xanh, dâu tây, cà chua…
